परिचय (Introduction)

विदेश प्रवासासाठी पासपोर्ट ही एक अत्यावश्यक सरकारी ओळखपत्र आहे. भारत सरकार नागरिकांना पासपोर्ट सेवा देण्यासाठी Passport Seva Kendra (PSK) च्या माध्यमातून ऑनलाइन आणि ऑफलाइन दोन्ही सुविधा उपलब्ध करून देते. या लेखात आपण जाणून घेणार आहोत नवीन पासपोर्टसाठी अर्ज कसा करावा, अल्पवयीन मुलासाठी पासपोर्ट अर्ज प्रक्रिया, आणि 2025 मध्ये पासपोर्टचे नुतनीकरण कसे करायचे – हे सर्व टप्प्याटप्प्याने समजावून सांगितले आहे.
🟢 ऑनलाइन पद्धतीने नवीन पासपोर्टसाठी अर्ज कसा करावा?
Step-by-Step Process:
- Passport Seva वेबसाइटवर जा
👉 https://www.passportindia.gov.in - नवीन खाते तयार करा (Register)
- ईमेल, मोबाइल नंबर आणि शहर निवडून खाते उघडा.
- Login करा आणि ‘Apply for Fresh Passport’ निवडा
- आपली वैयक्तिक माहिती भरा.
- Documents अपलोड करा
- पत्ता पुरावा, ओळखपत्र, जन्म प्रमाणपत्र (गरजेनुसार)
- Fee भरा
- ₹1500 (सामान्य सेवा), ₹2000+ (Tatkal सेवा)
- Appointment बुक करा
- जवळच्या PSK मध्ये वेळ निवडा.
- PSK ला भेट द्या
- सर्व मूळ कागदपत्रांसह हजर रहा, फोटो, बायोमेट्रिक व साक्षात्कार.
🔵 ऑफलाइन पद्धतीने नवीन पासपोर्ट अर्ज कसा करावा?
- पोस्ट ऑफिस किंवा पासपोर्ट सेवा केंद्रातून फॉर्म मिळवा
- फॉर्म नीट भरून आवश्यक कागदपत्रे जोडा
- फीस भरा आणि फॉर्म PSK किंवा अधिकृत एजन्सीकडे जमा करा
- Appointment ची तारीख मिळवा आणि PSK ला भेट द्या
👶 अल्पवयीन मुलांसाठी पासपोर्ट अर्ज प्रक्रिया
- 18 वर्षांखालील मुलांसाठी पालकांकडून अर्ज करणे आवश्यक आहे.
- आवश्यक कागदपत्रे:
- जन्म प्रमाणपत्र
- आई-वडिलांचे ओळखपत्र
- पत्त्याचा पुरावा
- Annexure H (घोषणापत्र)
- Police Verification:
- बहुतेकवेळा टाळता येते.
- Validity:
- 5 वर्षे किंवा मूल 18 वर्षांचे होईपर्यंत.
🔁 पासपोर्ट नुतनीकरण प्रक्रिया – 2025
- Passport Seva Portal वर लॉगिन करा
- ‘Reissue of Passport’ निवडा
- जुना पासपोर्ट माहिती भरा व स्कॅन कॉपी अपलोड करा
- फी भरा व Appointment बुक करा
- PSK ला भेट द्या – बायोमेट्रिक, फोटो, साक्षात्कार
- नवीन पासपोर्ट पोस्टाने पाठवले जाईल
📑 आवश्यक कागदपत्रे
- आधार कार्ड / वोटर ID / ड्रायव्हिंग लायसन्स
- जन्म प्रमाणपत्र (अल्पवयीनसाठी)
- जुना पासपोर्ट (नुतनीकरणासाठी)
- पत्त्याचा पुरावा
- Annexure H (अल्पवयीनसाठी)
❓FAQ – वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
Q1. नवीन पासपोर्ट मिळायला किती वेळ लागतो?
👉 सामान्य सेवा: 7-15 दिवस, तत्काळ सेवा: 2-5 दिवस.
Q2. Tatkal सेवा म्हणजे काय?
👉 Tatkal सेवा ही तातडीची प्रक्रिया असून लवकर पासपोर्ट मिळवण्यासाठी वापरली जाते.
Q3. पोलिस व्हेरिफिकेशन कधी लागते?
👉 सामान्यतः सर्व अर्जांमध्ये लागते, परंतु Tatkal साठी काही वेळा टाळता येते.
Q4. अर्जाची फी किती आहे?
👉 सामान्य: ₹1500 (36 pages), Tatkal: ₹3500+
Q5. अल्पवयीनसाठी कोणते अतिरिक्त फॉर्म लागतात?
👉 Annexure H हे घोषणापत्र पालकांनी भरावे लागते.
🔚 निष्कर्ष (Conclusion)
नवीन पासपोर्ट मिळवण्यासाठी किंवा 2025 मध्ये पासपोर्ट नुतनीकरणासाठी ऑनलाइन पद्धत सोपी, सुरक्षित आणि जलद आहे. सरकारी वेबसाइटचा वापर करून तुम्ही घरबसल्या अर्ज करू शकता. अल्पवयीन मुलांसाठी पालकांना ही प्रक्रिया सहज पूर्ण करता येते. या लेखात दिलेल्या माहितीचा वापर करून आपण सहजपणे पासपोर्ट सेवांचा लाभ घेऊ शकता.
